Het Canadese bedrijf BlackBerry transformeert langzaam van telefoonmaker in leverancier van software en diensten voor de zakelijke markt.

De kenmerkende telefoons met volledig toetsenbord, daar staat BlackBerry nog altijd om bekend. Hordes Nederlandse tieners en zakenmensen hebben heel wat letters getypt op de toetsen van een Bold of Curve, de twee bekendste BlackBerry-modellen.

Op het hoogtepunt in 2011 verkocht het bedrijf uit de Canadese stad Waterloo bijna 15 miljoen toestellen per kwartaal.

En toen kwam Samsung, dat met zijn geöliede marketingmachine en diepe zakken de telecommarkt bestormde. De smartphone brak definitief door en de voorkeur van de consument was duidelijk: telefoons met aanraakschermen zijn het helemaal.

Pech voor BlackBerry, dat te laat inspeelde op de veranderende markt. Pas begin 2013 kwamen de Canadezen met een toestel zonder fysiek toetsenbord: de Z10. Die flopte.

Toen begon de zoektocht naar een nieuwe identiteit. Een naamsverandering, een nieuwe topman, een mislukte beursexit en 4500 ontslagen later lijkt BlackBerry de boel op de rit te hebben.

Minder telefoons verkocht

Telefoons zijn minder belangrijk voor het nieuwe BlackBerry, dat inziet dat het niet op kan boksen tegen Aziatische fabrikanten op de zeer competitieve smartphonemarkt. In het kwartaal dat eindigde op 31 mei van dit jaar wist BlackBerry 2,6 miljoen toestellen te verkopen, maakte het bedrijf donderdag bekend (pdf).

In de eerste drie maanden van dit jaar werden er wereldwijd ruim 280 miljoen smartphones verkocht. BlackBerry is dus een dwerg, vergeleken met Samsung, Apple en Chinese bedrijven als Huawei en Lenovo.

Snijden in telefoontak

Toch was de telefoontak nog een reusachtige kostenpost binnen het bedrijf, een overblijfsel uit de tijd dat BlackBerry nog de tweede smartphonefabrikant ter wereld was. Bestuursvoorzitter John Chen greep in september vorig jaar rigoureus in: 40 procent van de medewerkers kon op zoek naar een nieuwe baan.

Daarnaast sloot hij een overeenkomst met de Taiwanese fabrikant Foxconn om toestellen te produceren, ook een kostenbesparing. Het eerste resultaat van de deal werd vorige maand zichtbaar: de BlackBerry Z3 is een budgettelefoon met aanraakscherm voor de Indonesische markt.

Een andere Taiwanese fabrikant, Wistron, gaat bovendien nieuwe exemplaren maken van het toesteltype Bold, dat in de zakelijke wereld lange tijd populair is geweest. BlackBerry richt zich dus weer op echte toetsen.

Beide deals laten zien waar BlackBerry heen wil met de telefoondivisie: een lage marge-business, gericht op specifieke delen van de markt die de verkoop van software en diensten kan ondersteunen.

Software en diensten

Want dat laatste is waar BlackBerry in de toekomst zijn geld mee wil verdienen: het leveren van diensten aan zakelijke klanten. Met BlackBerry Enterprise Service beschikken de Canadezen over een krachtig en veilig platform om mobiele telefoons te beheren binnen bedrijven. En het werkt ook met besturingssystemen Android van Google en iOS van Apple.

BBM Protected is een berichtendienst die BlackBerry speciaal ontwikkeld heeft voor de zakelijke markt. Dat is het nieuwe BlackBerry: gericht op het bedrijfsleven, daarbij gebruikmakend van zijn goede reputatie op het gebied van beveiliging.

Als toetje is er nog de software van BlackBerry voor auto's, die het voorlopig weet te winnen van Microsoft, Apple en Google.

Kleiner bedrijf

De omslag is goed te zien in de resultaten van BlackBerry. Slechts 39 procent van de inkomsten kwam in het afgelopen kwartaal uit de verkoop van telefoons. Het meeste geld werd verdiend met het leveren van diensten.

Het nieuwe BlackBerry is qua omvang wel een stuk kleiner. Voor het tweede kwartaal op rij bedroeg de omzet minder dan een miljard dollar.

Maar het gaat er natuurlijk om dat het bedrijf winstgevend is. Wat dat betreft is BlackBerry op de goede weg. Zonder bepaalde eenmalige kosten en baten kwam het verlies in het afgelopen kwartaal uit op 60 miljoen dollar, aanzienlijk lager dan waar analisten in doorsnee op hadden gerekend en minder dan de min van 84 miljoen dollar een jaar eerder. Inclusief die bepaalde eenmalige kosten en baten werd er zelf een winst behaald van 23 miljoen dollar,

Beleggers waren donderdag in hun nopjes: het aandeel steeg ruim 13 procent na opening van de Amerikaanse beurs.

Op 31 maart 2015, als het fiscale jaar eindigt, moet BlackBerry volgens topman Chen quitte draaien. Het bedrijf lijkt op koers te liggen om dat doel te halen.

Lees ook

Smartphone van Amazon: hier zullen winkeliers niet blij mee zijn

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl